Cando pensamos en pioneiras do fútbol galego a moitas de nós vennos inmediatamente á mente o Karbo. Seguramente a moitas delátanos a idade. No meu caso, confésovos que é así. Cando penso en pioneiras os recordos de partidos vividos en familia, nalgúns casos até a pé de herba, agroman á par que o sorriso. Á mente regresan as imaxes de momentos vividos de cativa cando eran as mulleres fútbolistas coruñesas as facían que se encheran campos para gozar da maxia da redonda, e as nenas que soñabamos con ser coma elas e poder facer o que máis nos prestaba: darlle patadas a un balón horas e horas. Grazas a elas, creiamos que era posible. Se las podían, nós tamén.
Ter referentes lle chaman a iso. Por ese motivo a visibilidade das deportistas é fundamental para que novos talentos xurdan. Este proxecto, As Nosas, ten entre doutros ese obxectivo: que elas sexan protagonistas e as máis novas teñan así referentes.
Pero o certo é que antes daquel glorioso grupo de futbolistas que ás ordes de José Mañana romperon estereotipos e o gañaron todo, ou case todo, houbo outras que abriron camiño. Mulleres anónimas unhas e outras non tanto. Pero case todas foron quedando no olvido. Cada unha delas optaron algo tan sinxelo, e tan complicado ás veces, como decidir facer o que lles petaba, e punto.
Cada unha das pioneiras optaron por algo tan sinxelo, e tan complicado ás veces, como decidir facer o que lles petaba e punto
É o caso en Galicia da coruñesa Irene González Basanta, unha muller que hai un século xogaba entre homes, era admirada polas súas paradas (xogaba como porteira) e ate se meteu a directiva, xa que chegou a fundar o seu propio equipo. Na súa época acadou recoñecemento. Teño para min que ter a túa foto en plena rúa Real, aló polos anos vinte do 1900, non o conseguía calquera.
Irene era admirada e aplaudida. Pero logo do seu pasamento (moi noviña, por tuberculose), a cancerbeira que derrubara muros e fixera o que lle petara, caeu no esquecemento. Tornou en certo modo, nunha descoñecida para ás novas xeracións de futbolistas que pouco ou nada coñecían a súa figura, realmente destacada na historia do balompé feminino galego.
Fago exame de conciencia e admito que no que a min respecta nada sabía dela ata hai ben pouco. Aprendín da súa figura da man do libro ‘Pioneiras do Deporte en Galicia‘ que publicou a mestra universitaria Cristina López Villar. Trátase dunha obra editada pola Deputación da Coruña. Nesta publicación recóllese o papel de moitas das pioneiras do deporte na nosa comunidade en diferentes disciplinas, no caso de Irene, o fútbol.
Agora chega ás miñas man outra creación literaria que se centra na figura desta porteira da cidade herculina que admiraba a Zamora, do que era coetánea, e que adestrou a Chacho (aí é nada). O libro titúlase: “Irene y las puertas del fútbol”. Os autores da publicación, son ademais dous compañeiros de profesión dos que aman contar historias e o fan dun xeito delicioso. Por iso estou desexando mertelle o dente a estas case 200 páxinas que me achegarán máis á figura dunha desas mulleres ás que tanto lles debemos: as pioneiras.
Mulleres como Irene son persoas que dan en rachar teitos de cristal, ou de formigón se fai falta
Mulleres como Irene son persoas que dan en rachar teitos de cristal, ou de formigón (como bromeaba a alcaldesa da cidade, Inés Rey, na presentación do libro). Mulleres bravas que deciden poñerse o mundo por monteira e decidir por si mesmas o que queren na vida.
Nunca estaremos abondo agradecidas as que antes ca nos, andaron camiño, ás que deron pasos antes dos nosos, neste mundo do deporte e en tantos outros eidos da vida. E tampouco agradeceremos abondo ás valentes que non recuaron e negáronse a dar pasos cara atrás sobre territorio conquistado cara á igualdade real.
De nós dependen dous retos maiúsculos, seguir avanzando e educar ás que veñen por detrás para que sigan camiñando o seu propio camiño, o que decididan, pero sen límites, coa mirada ao fronte e os soños no máis alto.
