Entre as ondas da coruñesa praia de Oza avístase un dragón. A embarcación, tradicional chinesa, é un Dragon Boat, e sobre ela unha vintena de mulleres reman varias veces á semana.
Son as Bolboretas Rosas, un grupo de mulleres que está a superar o cancro de mama, e tras os procedementos médicos utilizan o deporte como a mellor medicina.
Algunhas xa tiñan experiencia nos deportes acuáticos, pero para outras, como Marisé Castro, de 72 anos, esta é unha nova aventura. “Facía ioga, pero a auga nena, xa che digo que eu nada”, confesa divertida. Cando se enterou desta iniciativa pola prensa, ao igual que moitas das presentes, animouse a formar parte do proxecto das Bolboretas Rosas.
Todas coinciden en que os beneficios van máis aló do físico e repercute tamén a nivel mental. “Ti sabes o que é facer aos 72 algo que non fixeras nunca? Non o podes imaxinar”, recalca Marisé.
Carmela Aramburu coincide con ela e asegura que as sesións no Dragon Boat “dante unha vida, unha alegría, séntate de marabilla e ves a unión da xente. Somos moitas”. Ela trouxo a unha amiga e afirma que “saes nova. Sínteste ben, sobre todo mentalmente, o mar, a tranquilidade, o estar en equipo, que é complicado”.
En xeral, entre as Bolboretas Rosas respírase un ambiente de superación e compañeirismo dentro e fóra do dragón. Dous aspectos clave, xa que sen a cooperación a embarcación non podería surcar as augas coruñesas.
As orixes canadienses do proxecto e as raíces chinesas do dragón
Aínda que desde xuño deste 2021 xa é habitual ver o Dragon Boat na herculina praia de Oza, as orixes deste proxecto remóntanse ao 1995 en Canadá. Rafael Arriaza, do Instituto Médico Arriaza, explica que a idea foi dun médico canadiense, chamado Don McKenzie.
A lenda urbana dicía que existía un risco de linferema entre mulleres operadas por un cancro de mama, pero McKenzie nunca tal oira, así que decidiu comezar un experimento. O canadiense deseñou un programa baseado no piragüismo. Ademais de médico, era remeiro da Federación, polo que buscou un bote estable no que puideran remar persoas inexpertas e deu co Dragon Boat.
“Un dos botes máis estables que hai é o dragón, unha especie de traineira de orixe chinesa, que se manexa con remo a modo canoa, pero con vinte padexeiras. É unha embarcación moi doada de mover, navega moi ben”, explica Arriaza.
McKenzie fixo un programa con 24 mulleres remando durante tres meses e todos os días medíanse o brazo. “Ao cabo de tres meses ningunha desenrolara o linfedema e todas eran moito máis felices e as que tiñan algún problema melloraron”, apunta Arriaza.
Grazas á motivación destas mulleres, esta modalidade estendeuse ata contar cunha categoría de competición exclusiva na Federación Internacional de Piragüismo.
O Dragon Boat chega a Galicia
Anos despois, nunha reunión da comisión médica do Comité Olímpico Internacional, Rafael Arriaza estaba representando á Federación de karate durante a presentación de proxectos. Ao seu carón sentouse Don McKenzie.
Cando o galego escoitou o proxecto do canadiense, que xa levaba algúns anos desenvolvéndose en España, “dixen isto teño que montalo como sexa”. Pero a idea chegou nun mal momento, o 7 de marzo do 2020.
“Quedeime coa copla pero non puiden empezar a cantala ata agora. Teño na UDC unha cátedra patrocinada por HM, os hospitais de Madrid, e conteilles a idea: Xa temos proxecto para o ano que vén”, díxolles.
Coa luz verde, Arriaza contactou con Julia Rodríguez, “unha cirurxiá de mama espléndida”, e con Carol Strate, “unha xinecóloga cunha vagaxe deportiva importante”. Tamén falou con Charly Suárez, actual director técnico da Federación Galega de Voleibol e adestrador da Selección Española sub16, pero “que fora alumno meu e é remeiro”, e tamén con Pedro Nimo del Oro, “maratoniano, pero que tiña remado”.
Con este grupo formado, abriron a convocatoria ás mulleres. Nun principio apuntáronse 23 “e agora mesmo temos un banco de datos de 60 mulleres”.
O deporte é a mellor medicina
Remar resulta un exercicio “moi completo para o tren superior”, expón Julia Rodríguez. Antes das sesións no Dragon Boat, a cirurxiá dirixe un breve quencemento para que as padexeiras estean preparadas para exercitarse na auga.
Tal e como explica, “recoméndase que o brazo do lado onde se fixo a cirurxía estea tonificado regularmente. Canto máis tonificado estea o brazo, mellor circulación venosa e linfática vai ter”, desta forma, pódese previr o linfedema.
Pero Rodríguez vai máis aló. “A nivel social é importante o contacto. O deporte é fundamental a nivel físico e a nivel mental, para elas e para todos”, asegura.
Unha vez as Bolboretas Rosas están na auga de Oza, Julia Rodríguez ponse ás mans do tambor do Dragon Boat para marcar o ritmo de cada padexo. “O deporte É o medicamento”, afirma con contundencia a doutora.
Quero subirme ao bote das Bolboretas Rosas, que teño que facer?
Para ser parte das Bolboretas Rosas non fai falta ningún requisito, simplemente motivación e compromiso. Pódese contactar con elas no mail bolboretasrosas@gmail.com.
Polo de agora, están a aproveitar o verán para facer unha avaliación física das mulleres e máis adiante implementar exercicios tamén en seco, para que practiquen deporte de maneira regular.
“Probablemente acabaremos tendo dentro do grupo dúas liñas, liña máis lúdica e outra competitiva, porque hai xente moi marchosa”, sinala Arriaza.
