As veces esquecemos que as árbitras tamén son deportistas, aínda que non gañen ou perdan. Sen elas as competicións perderían unha parte importante da súa esencia. No que respecta ao fútbol feminino, en Galicia temos a catro colexiadas con categoría de árbitra principal na Liga Iberdrola e tres máis son árbitras auxiliares, é dicir, xuíces de liña. É dicir, sete galegas no máis alto do futfem español.
As xornalistas case nin falamos delas nas crónicas máis aló do apartado de incidencias. Xa saben: “O partido foi dirixido por xxx que amonestou con cartón amarelo polas locais a xxx”. Unha frase similar a esta aparece case ao final da ficha técnica en cada crónica, nun recunchiño esquecido do relato do partido.
Tan pouco se fala delas que, de feito, adoita decirse que canto menos se cita o traballo dunha colexiada, é que o fixo mellor. Pois miren, parafraseando a Ebenezer Scrooge nese clásico da literatura que é ‘Conto de Nadal’ de Charles Dickens, eu digo: “Trapalladas!”
Sen elas a competición perdería unha parte importante da súa esencia
Se somos francas con nós mesas sabemos que iso non ten que ser certo. En non poucas ocasións o devir do xogo, convirte un partido tranquilo nun no que o tono de xogo torna brusco. Ninguén o busca, pero pasa. E aí aparece o seu ausubío para pór orde, calma e tentar aplicar, coa mellor das intencións, xustiza sobre o tepe. Algo que, lonxe de ser doado, agocha unha complicación enorme, unha dificultade diante da cal, a lo menos eu, decláronme incapaz. Sen elas seguramente todo acabaría complicándose sen necesidade. Con cada falta, un debate e os partidos tornaríanse eternos.
Tentan aplicar xustiza sobre o tepe, algo que non é doado, eu declárome incapaz
E non me digades que nas pachangas non hai árbitra e xóganse perfectamente. Non é certo. Todas/os temos xogado algunha na que dariamos algo por que alguén puxese sentidiño.
As xuíces, tanto no fútbol como en calquera outro deporte, non son perfectas. Erran. Claro que meten a zoca. Son persoas. Pero botarlles a culpa de todos os males do xogo do noso equipo, é moi doado.
Asumamos dunha boa vez que igual que as futbolistas erran tiros, as árbitras equivocan decisións. Iso é así. Non son infalibles, pero tampouco culpables. Meten a zoca como a metemos o resto de actores que formamos parte do mundo do deporte (deportistas, xornalistas, directivas, preparadoras físicas, adestradoras, etc.)
As árbitras erran como erramos as demais. Non son infalibles pero tampouco culpables
Sen embargo, hai unha lei non escrita que determina que, como se dunha herdanza cultural se tratase, toda a benevolencia que a bancada ten coas xogadoras desaparece cando a colexiada de turno pita unha falta en contra. Para elas, hai quen non ten nin indulxencia, nin clemencia nin perdón. So lle sae bramar: “TROSMA”.
Pregúntome se no futuro, no fútbol en xeral (non so no feminino) seremos quen entre todas e todos de respectar o seu traballo, de non xulgalas/los dun xeito tan estrito como facemos ás veces.
Para elas, hai quen non ten nin indulxencia, nin clemencia nin perdón. So lle sae bramar: “TROSMA”.
E non vou entrar a falar dos espectáculos dignos de vergoña allea que se teñen vivido no fútbol base. As faltas de respecto a colexiadas/dos que está aprendendo igual que aprende a rapazada futbolistas a esas idades, é bochornosa. Noutras modalidades deportivas ou non é tan habitual ou nin sequera existe.
Para as pequenas que agora empezan na arbitraxe xa hai referentes. En Galicia temos un póker de mulleres árbitras representándonos na elite do futfem estatal. Chámanse: Zulema González, Beatriz Cuesta, Elena Casal e Eugenia Gil. Súmanselles como xuíces de liña tres colexiadas máis: Iria Rosendo, Lorena Novás e Tania Fente Peña. Todas elas pertencen ao Colexio Galego de Árbitros de fútbol. Elas tamén son As Nosas. Elas tamén son deportistas galegas.
Lembremos os seus nomes e cando escoitemos na narración dun partido que “arbitra o encontro a colexiada galega X, tiremos de fachenda digamos: “Velaí unha das nosas!”
As árbitras galegas, presentes en todas as xornadas da Liga Iberdrola
